Gỏi cá Nam Ô – Món ngon rất riêng của miền biển Đà Nẵng
Gỏi cá Nam Ô là món đặc sản không thể bỏ qua khi đến Đà Nẵng. Món gỏi cá được gọi tên theo nơi khởi nguồn của món ăn là làng chài Nam Ô có tuổi đời hàng trăm năm, nằm ở cửa sông Cu Đê, dưới chân đèo Hải Vân, Đà Nẵng. Cách trung tâm thành phố khoảng 15 km, du khách đi dọc theo QL 1A hướng Nam – Bắc đến khu vực làng chài Nam Ô có thể dừng chân thưởng thức món gỏi cá trứ danh này.
Món gỏi cá trứ danh làng chài Nam Ô
Ngày trước, gỏi cá Nam Ô chỉ dành cho người đi biển tại Đà Nẵng, người dân làng chài tự chế biến rồi dùng trong gia đình với nhau. Sau này món ăn được thương mại hóa và trở thành đặc sản với hai loại gỏi ướt và gỏi khô. Cá để làm món gỏi có thể dùng cá mòi, cá tớp, cá cơm… nhưng thích hợp nhất vẫn là cá trích có thịt ngọt, săn chắc. Cá trích ở vùng biển Nam Ô có quanh năm và được đánh bắt tươi mới mỗi ngày. Cá trích lớn cỡ 2 ngón tay được làm sạch, bỏ đầu, phi lê lấy phần thịt cắt thành từng miếng nhỏ.
Với món gỏi cá khô, thịt cá trích sau khi phi lê được tái chín với dấm, chanh sau đó ép ráo nước trước khi trộn với thính và gia vị. Phần nước ép cá được nấu sôi, cho thêm nước mắm ngon của làng chài Nam Ô, thêm ớt bột, bột năng và bột ngọt, đậu phộng giã nhuyễn để có món nước chấm gỏi sền sệt, chua ngọt và bùi bùi rất dễ ăn. Phần thịt sau khi ép ráo nước được trộn với các gia vị cay nóng như ớt, gừng để khử mùi tanh và trộn thêm thính để có màu sắc bắt mắt, chút mè rang vàng để dậy mùi thơm của món gỏi.
Món gỏi ướt cũng được chế biến tương tự như gỏi khô, tuy nhiên thịt cá không trộn với thính mà trộn với nước dùng có vị cay được pha chế từ nước mắm ngon của làng chài Nam Ô, ít gừng, tỏi, ớt, và đường để dịu vị. Cá trích có thịt ngọt mát, khi trộn đều với nước dùng cay lại càng thấm vị trong từng thớ thịt.
Cách làm gỏi cá Nam Ô Đà Nẵng
Cách làm gỏi cá Nam Ô cần trải qua nhiều công đoạn tỉ mỉ. Cụ thể:
Bước 1: Chuẩn bị nguyên liệu
- Cá trích tươi;
- Bánh tráng;
- Các loại rau sống: Xoài, chuối xanh, lá mơ, lá đinh lăng;
- Các loại gia vị: Tỏi, gừng, ớt, chanh, cà chua, muối, lạc, mè, hạt nêm, giấm gạo.
Bước 2: Sơ chế các nguyên liệu
- Sau khi mua cá trích về, bạn dùng muối và giấm để rửa, làm bay mùi tanh của cá. Tiếp theo, bạn bỏ đầu và ruột cá, đánh vảy, lọc lấy thịt cá, bỏ xương. Thịt cá bạn thái thành miếng dài vừa ăn, để ráo nước;
- Với gừng, bạn đem gọt vỏ, đập dập, băm nhỏ. Với tỏi và ớt, bạn rửa sạch rồi băm nhỏ. Chanh thì bạn đem vắt lấy nước cốt, trộn với các nguyên liệu trên làm hỗn hợp ướp cá;
- Với lạc và mè, bạn rang lên và giã nhỏ. Với bánh tráng, bạn nướng rồi giã mịn. Còn các loại rau ăn kèm, bạn rửa sạch, ngâm nước muối loãng rồi vớt ra, để ráo nước.
Bước 3: Ướp cá
- Cho cá trích vào hỗn hợp chanh, gừng, ớt đã pha chế, trộn đều, ướp trong khoảng 10 phút;
- Khi đủ thời gian ướp, bạn vớt cá ra, đeo găng tay và bóp cá cho ra hết nước, để ráo.
Bước 4: Làm gỏi cá
- Cách làm gỏi cá trích khô Nam Ô: Bạn dùng phần cá đã ướp, đem trộn chung với lạc rang, mè và bánh tráng giã mịn, đảo đều cho tới khi các nguyên liệu này bám vào cá là được;
- Cách làm gỏi cá trích ướt Nam Ô: Bạn cho cá đã bóp ráo nước vào hỗn hợp nước mắm, tỏi, gừng, chanh lúc trước, trộn đều lên. Khi ăn, bạn rắc thêm hạt mè và lạc lên trên là được.
Bước 5: Làm nước chấm
- Bạn băm nhỏ cà chua, cho lên chảo, xào tới khi cà chua chín nhuyễn thì tắt bếp;
- Khi sốt cà chua nguội, bạn thêm vào một ít nước mắm Nam Ô, lạc rang giã nhỏ để nước chấm hơi đặc lại là được.
Thưởng thức gỏi cá Nam Ô trứ danh
Gỏi cá Nam Ô thưởng thức đơn giản với bánh đa nướng cùng các loại rau sống. Ngoài các loại rau thông thường như xà lách, rau giá, bắp chuối bào, người dân Nam Ô còn dùng các loại rau rừng như rau trâm, đinh lăng… kèm theo các loại quả như chuối rừng, xoài sống, dưa leo, khế… thái lát mỏng.
Khi ăn, thực khách cho gỏi cá và nước dùng vào chén, sau đó cho bánh đa nướng, rau sống đủ loại rồi trộn đều và thưởng thức. Vị ngọt của thịt cá trích, nước dùng cay đậm đà thơm mùi riềng ớt, miếng chuối xanh chan chát, khế xoài chua, vị giòn ngọt của các loại rau hòa quyện vào nhau tạo nên món ăn ấn tượng đất Đà thành.
